Καθώς πλησιάζει την άλλη εβδομάδα η 4η συνάντηση Σχολής Γονέων,
παραθέτουμε μια συνοπτική παρουσίαση των θεμάτων που συζητήθηκαν
στις τελευταίες τρείς. Ευχαριστούμε τον κο Ευαγγελίδη που μεσολάβησε
για να μας στείλει η κα Κοκκαλίδου τις σημειώσεις της.
Μάθημα 1 : Η εικόνα του εαυτού
Η εικόνα που κάποιος έχει για τον εαυτό δεν είναι εκ γενετής, αλλά μαθαίνεται. Αυτό που του λένε συχνά οι σημαντικοί άνθρωποι γύρω του, ορίζει πώς το παιδί θα σκέφτεται για τον εαυτό του και πώς θα συμπεριφέρεται αργότερα.
Μόνο αν ένα παιδί θεωρεί ότι ‘αξίζει’, θα συμπεριφέρεται ανάλογα: θα τολμάει να πάρει ευθύνη, θα συναναστρέφεται ελεύθερα με άλλους, θα δοκιμάζει καινούρια πράγματα, θα είναι ειλικρινές.
Συνήθως ασχολούμαστε περισσότερο με τις συμπεριφορές που θέλουμε να αλλάξουμε, χωρίς να δίνουμε σημασία σ’ αυτές που μας αρέσουν. Με αυτόν τον τρόπο διατηρούμε συστηματικά τις ανεπιθύμητες συμπεριφορές.
Όταν λέτε κάτι στο παιδί σας, λέτε επίσης κάτι ΓΙΑ εκείνο. Ένα παιδί αρχίζει να νιώθει ότι ‘αξίζει’, όταν οι γονείς του προσέχουν κυρίως τα πράγματα που ήδη κάνει καλά και τα σχολιάζουν θετικά.
Από επαίνους και εποικοδομητική κριτική ένα παιδί μαθαίνει ποια συμπεριφορά θεωρείται καλή, αγαπητή και αξιόλογη.
Ένας έπαινος περιγράφει πάντα ακριβώς τη συμπεριφορά του παιδιού και ποια συνέπεια είχε στο γονιό.
Πχ. «Παιδιά, χαίρομαι που παίζετε τόσο ωραία (αυτό που κάνουν), τώρα μπορώ κι εγώ να τελειώσω τη δουλειά μου (η συνέπεια στο γονιό).
Η κριτική είναι εποικοδομητική αν περιέχει τρία πράγματα:
τη συμπεριφορά του παιδιού – τη συνέπεια στο γονιό – την εναλλακτική συμπεριφορά.
Πχ. Όχι εποικοδομητική κριτική: «Ποτέ δεν βοηθάς».
Εποικοδομητική κριτική 1: «Αν δεν θέλεις να μαζεύεις τα παιχνίδια σου (η συμπεριφορά), θα πρέπει εγώ να το κάνω (η συνέπεια της συμπεριφοράς). Θα χαρώ αν βάλεις εσύ όλα τα αυτοκινητάκια στο κουτί. (αυτό που θα μπορούσε να κάνει).
Εποικοδομητική κριτική 2: «Αν βάλεις όλα τα αυτοκινητάκια στο κουτί (αυτό που θα μπορούσε να κάνει και η συμπεριφορά), δεν θα χρειαστώ να το κάνω εγώ (η συνέπεια για το γονιό).
Όταν ένα παιδί βιώνει τη φυσική συνέπεια της συμπεριφοράς του, χωρίς να επεμβαίνουμε, μαθαίνει ότι εκείνο είναι υπεύθυνο για τη συμπεριφορά του και όχι οι γονείς του.
Μάθημα 2: Η Επικοινωνία με το παιδί, πρώτο μέρος.
Μπορούμε να χωρίσουμε τις συμπεριφορές του παιδιού σε συμπεριφορές που δεχόμαστε και συμπεριφορές που δεν δεχόμαστε. Ο διαχωρισμός ανάμεσα στις δύο, δεν είναι στατικός. Αλλάζει ανάλογα με την κούρασή σας, με την πίεση της δουλειάς σας, με το χαρακτήρα σας, κλπ.
Αν αποδέχεστε τη συμπεριφορά του παιδιού σας, μπορείτε να το δείξετε αυτό με λόγια και χειρονομίες, πχ. μ’ ένα χάδι, ή λέγοντας αυτό που κάνει το παιδί με έγκριση, ή απλά αφήνοντας, χωρίς να επέμβετε, το παιδί να κάνει αυτό που κάνει.
Όταν υπάρχει ένα πρόβλημα, είναι σημαντικό να ψάξουμε ποιανού είναι αυτό το πρόβλημα: του γονιού ή του παιδιού. Πρόβλημα του γονιού είναι πχ. αν το παιδί δε θέλει να πάει στο κρεβάτι, ή δε μαζεύει τα παιχνίδια του. Πρόβλημα του παιδιού π.χ.: έπεσε και πονάει ή δεν το παίζει ο φίλος του.
Η αντίδραση μας διαφέρει ανάλογα με το ποιανού είναι το πρόβλημα.
Το πρόβλημα είναι του γονιού.
Όταν η συμπεριφορά του παιδιού είναι πρόβλημα για σας, μπορείτε να κάνετε ένα εγώ-μήνυμα.
Ένα εγώ-μήνυμα λέει τί νιώθετε, ποια συμπεριφορά σας ενοχλεί, μ’ έναν τρόπο που δεν κατηγορεί το παιδί.
Χρησιμοποιείτε ένα εγώ-μήνυμα όχι μόνο για να επηρεάζετε το παιδί σας, αλλά και για να βελτιώσετε τη σχέση σας μ’ αυτό.
Εσύ μήνυμα | Εγώ-μήνυμα |
Ο γονιός λέει: «Είσαι κακό παιδί, φύγε!» | Ο γονιός λέει: »Μ’ ενοχλεί που παίζεις εδώ τώρα. Έτσι δεν μπορώ να κάνω τη δουλειά μου.» |
Το παιδί σκέφτεται: «Είμαι κακό παιδί.» | Το παιδί σκέφτεται: «Η μαμά θέλει να κάνει τη δουλειά της.» |
Χαρακτηριστικά: Δεν λέει τίποτα για σας | Χαρακτηριστικά: Εκφράζει το συναίσθημα του γονιού |
Βάζει το φταίξιμο στο παιδί | Δείχνει ότι το πρόβλημα είναι στο γονιό |
Το παιδί νιώθει θυμωμένο, ή ένοχο. Προσθέτει στην αρνητική εικόνα που έχει για τον εαυτό του. | Το παιδί νιώθει ότι ο γονιός το σέβεται. |
Αυξάνει την πιθανότητα για καβγά | Το παιδί μπορεί να αποφασίζει για τη συμπεριφορά του |
Ο θυμός είναι συνήθως ένα δευτερεύον συναίσθημα. Έχουμε ένα έντονο συναίσθημα (π.χ. πανικός, φόβος) και αμέσως μετά νιώθουμε θυμό.
Μάθημα 3: Η Επικοινωνία με το παιδί, δεύτερο μέρος.
Όταν μιλάτε στο παιδί σας, μιλάτε επίσης για το παιδί σας.
Οι αντιδράσεις σας στο παιδί, δείχνουν πολλές φορές, ότι το θεωρείτε ανίκανο να βρει λύσεις στα προβλήματά του. Εκτός από αυτό το παιδί συνήθως δεν αναζητάει λύση αυτή την στιγμή, αλλά θέλει μόνο να το καταλάβετε.
Όταν το παιδί σας έχει ένα πρόβλημα, μπορείτε να κάνετε ενεργητική ακρόαση.
Η ενεργητική ακρόαση περιγράφει με λόγια τα συναισθήματα ή τις επιθυμίες του παιδιού. Έτσι θα ξέρει το παιδί σας, ότι καταλαβαίνετε και αποδέχεστε τα συναισθήματά του. Εκφράζοντας τα συναισθήματα του παιδιού σας, του δίνετε την ευκαιρία να λύσει τα δικά του προβλήματα. Το παιδί σας είναι συνήθως στη θέση να το κάνει αυτό.
Να συγκρίνετε τις παρακάτω συζητήσεις:
1. Η Μαρία: «Δεν θα ξανακάνω γυμναστική!»
Η μητέρα: «Άκουσε με, είναι υποχρεωτικό αυτό το μάθημα, οπότε θα συμμετέχεις όπως όλα τα παιδιά!»
Η Μαρία: «Και όμως δεν θα ξανακάνω αυτή την ηλίθια γυμναστική!»
Η μητέρα: «Δεν θέλω να χρησιμοποιείς τέτοιες λέξεις. Η γυμναστική είναι υγεία και δεν καταλαβαίνω γιατί δεν θέλεις να το ξανακάνεις και βάλε τώρα τα ρούχα σου στο καλάθι.»
2. Η Μαρία: «Δεν θα ξανακάνω γυμναστική!»
Η μητέρα: «Όχι;»
Η Μαρία: «Όχι, δεν μ’ αρέσει πια.»
Η μητέρα: «Δε σ’ αρέσει πια να κάνεις γυμναστική;»
Η Μαρία: «Όχι, αυτά τα χαζά αγόρια συνέχεια μας κλέβουν τη μπάλα και ο δάσκαλος δεν λέει τίποτα γι αυτό. Τώρα τρέχω μερικούς γύρους, αλλά και αυτό είναι χαζό»
Η μητέρα: «Φοβάσαι τα αγόρια, αλλά και ντρέπεσαι να τρέχεις γύρους;
Η Μαρία; «Ναι, βασικά αυτό είναι. Και η Κατερίνα και η Ελένη το λένε. Μήπως μπορούμε να το πούμε στο δάσκαλο αύριο. Είναι εντάξει αυτός.»
Η μητέρα: «Αυτό μου φαίνεται μια καλή ιδέα.»
Άλλα παραδείγματα
«Πονάς πολύ, ε;»
«Στεναχωρήθηκες που ο Γιάννης δε σε παίζει, ε;»
«Είναι άδικο, ε, που σε μάλωσε η δασκάλα;»
Όταν εφαρμόζετε την ενεργητική ακρόαση, πρέπει να προσέξετε, όχι απλά να παπαγαλίζετε το παιδί σας, αλλά να εκφράζετε τα συναισθήματα του παιδιού με την ανάλογη ένταση που φαίνεται.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Μας ενδιαφέρει η άποψή σας.